Έχουν περάσει μερικές ‘ώρες από την λήξη ενός επεισοδιακού παιχνιδιού στο Δημοτικό Στάδιο Ζακύνθου. Την ώρα που οι περισσότεροι ξεκουράζονται και κοιμούνται είπα και εγώ να αποτυπώσω τις σκέψεις μου, τώρα που έχει καταλαγιάσει η απογευματινή «μπόρα» και έχουν ηρεμήσει τα πνεύματα είθε και ένθεν.

Πράγματι χθες όλη η Ελλάδα είδε μέσα από την τηλεόραση του OTE την φάση του 84΄ τότε που οι «Φαίακες» δεν τήρησαν τον όρο fair play. Όσοι όμως ήταν στο Δημοτικό Στάδιο ένιωσαν στο πετσί τους εκτός από την συγκεκριμένη φάση και πολλά άλλα που ο τηλεοπτικός φακός για λόγους στρατηγικής δεν έδειξε. Και για να μην παρεξηγηθώ δεν ρίχνω ευθύνες.

Πράγματι η Κέρκυρα ήρθε στο νησί της Ζακύνθου σαν μια μεγάλη ομάδα αφού η βαθμολογική της θέση  την κατατάσσει σαν ένα από τα φαβορί για την άνοδο στην Σουπερ Λίγκα. Θα ήθελα να επισημάνω λοιπόν στους φίλους και συντοπίτες επτανήσιους και περισσότερο στον προπονητή της ομάδας Μιχάλη Γρηγορίου κάποιες αρχές που διέπουν τον αθλητισμό και μπορεί αυτές οι αρχές να κάνουν μια ομάδα μεγάλη στην συνείδηση που απλού μέσου φίλαθλου ανεξαρτήτου ποδοσφαιρικών πεποιθήσεων.

Ο προπονητής κος Γρηγορίου στην συνέντευξη τύπου είπε ειρωνευόμενος ότι ο προπονητής της Ζακύνθου εκεί στα σεμινάρια που κάνει για το OYEFA PRO μάλλον θα έλειπε από το μάθημα του Fair play! Μπορεί να έχει και δίκιο, όμως θα ήθελα να του ’φρεσκάρω” λίγο την επιλεκτική μνήμη του και να του θυμίσω κάποιες αξίες του «Ευ αγωνιζεσθαι» γιατί το ποδόσφαιρο αν χάσει τα παρακάτω χαρακτηριστικά θα εξαφανιστεί.

Δίκαιο παιχνίδι”. “Fair Play”. “Τίμιο παιχνίδι”.

Όπως και να ονομάσει κάποιος την ευγενή άμιλλα που πρέπει να χαρακτηρίζει κάθε ποδοσφαιρικό παιχνίδι, θα καταλήξει στο “ευ αγωνίζεσθαι”. Στην αρχαιοελληνική, δηλαδή, φιλοσοφία για την ουσία του κάθε αθλητικού αγώνα. Τι σημαίνει ο όρος “ευ αγωνίζεσθαι”; Την υποταγή της σκοπιμότητας και της πάση θυσία κατάκτησης της νίκης στην ιδέα του ίδιου του αγώνα, που διεξάγεται μεταξύ αντιπάλων με σεβασμό και αναγνώριση της αξίας του άλλου.

Πως οριοθετείται σήμερα το “Fair Play”; Ως “η αναγνώριση του δικαιώματος του αντιπάλου να προσπαθήσει να φτάσει, με κάθε νόμιμο μέσο, στη νίκη και να την κατακτήσει”. Δικαίωμα που είναι ανάγκη να κατοχυρωθεί με μια σειρά κανόνες συμπεριφοράς των βασικών πρωταγωνιστών του μέσα στο γήπεδο και έξω από αυτό. Κανόνες που, με τη σειρά τους, είναι ανάγκη να αποκτήσουν καθολική εφαρμογή στο παγκόσμιο ποδόσφαιρο, γιατί από την επικράτησή τους εξαρτάται το ίδιο το μέλλον του δημοφιλέστερου σπορ στον κόσμο.

Στο “Fair Play” ο αντίπαλος δεν είναι μισητός εχθρός. Η κατάκτηση της νίκης δεν σημαίνει την εξόντωσή του με κάθε τρόπο. Δεν προϋποθέτει την σκόπιμη παραπλάνηση του διαιτητή. Δεν επιβάλλει την πολεμική ατμόσφαιρα στις εξέδρες ή την δημιουργία πολεμικού κλίματος πριν το ματς. Δεν οδηγεί στην καταστρατήγηση των κανόνων παιδιάς, ούτε σε συμπεριφορές απάνθρωπες.

Στο “Fair Play” ο αγώνας είναι πάνω απ’όλα ένα παιχνίδι, ακόμη κι όταν στοιχιματίζονται δισεκατομμύρια στο αποτέλεσμα. Ο αντίπαλος είναι άνθρωπος που έχει το δικαίωμα να επιδιώξει την νίκη. Η ανθρώπινη ζωή και ακεραιότητα είναι πρωταρχικές αξίες. Το θέαμα είναι η βασική επιδίωξη στη σκοπιμότητα. Οι κανόνες παιδιάς είναι απολύτως σεβαστοί.

Ο ποδοσφαιριστής που έχει αποδεχθεί το “δίκαιο παιχνίδι” και το υπηρετεί με την συμπεριφορά του πρέπει:
Να καταβάλει κάθε δυνατή προσπάθεια, ώστε να αναπτύξει τις αθλητικές του ικανότητες και το ήθος του.
Να αγωνίζεται όσο το δυνατόν καλύτερα στη διάρκεια του αγώνα, ακόμη και αν η ομάδα του είναι πολύ κοντά στο επιθυμητό αποτέλεσμα.
Να χρησιμοποιεί όλα τα νόμιμα μέσα για τη νίκη, πιστός στους κανονισμούς και στο πνεύμα του αγώνα.
Να ενημερώνει έγκαιρα τον διαιτητή για την αντικανονική επίτευξη τέρματος από τον ίδιο ή συμπαίκτη του.
Να αποδέχεται την επιτυχία ή την αποτυχία με μέτρο, χωρίς υπερβολική έξαρση των συναισθημάτων του.
Να αντιστέκεται στις προτάσεις για χρήση απαγορευμένων ουσιών
Να συμπεριφέρεται στον αντίπαλο με σεβασμό,να αποφεύγει τη βία και το αντιαθλητικό παιχνίδι και να διασφαλίζει τη σωματική ακεραιότητα τους.
Να βοηθάει με κάθε τρόπο τον τραυματισμένο αντίπαλο, αποδέχοντας την ευθύνη του τραυματισμού του αν του ανήκει.
Να αποδέχεται τις αποφάσεις του διαιτητή χωρίς διαμαρτυρία, να τον βοηθάει στις δύσκολες φάσεις και να αποφεύγει λέξεις και πραξεις που μπορούν να παραπλανήσουν τον διαιτητή ή τους αντιπάλους
Να αποφεύγει τις κάθε ειδους σκόπιμες καθυστερήσεις στον αγώνα και να προσφέρει την μπάλα στον αντίπαλο, όταν αυτός σκόπιμα την έστειλε εκτός αγωνιστικού χώρου, για να δοθούν πρώτες βοήθειες σε τραυματισμένο συμπαίκτη του.
Να επιδοκιμάζει τις καλές ενέργειες συμπαικτών και αντιπάλων και μετά το τέλος του αγώνα να συγχαίρει τους αντιπάλους, όποιο και αν είναι το αποτέλεσμα.
Έξω από το γήπεδο να συμπεριφέρεται με τρόπο που βοηθάει το ποδόσφαιρο να κερδίζει έναν αυξανόμενο σεβασμό.
Να είναι φιλικός απέναντι στους εκπροσώπους των Μ.Μ.Ε. και να προβάλει συνεχώς την θετική πλευρά του αθλήματος.

Ο προπονητής παίζει σημαντικό ρόλο στην εμπέδωση των κανόνων του “Fair Play”, όντας ταυτόχρονα παιδαγωγός. Για το λόγο αυτό η παρουσία του πριν, στη διάρκεια και μετά το τέλος του αγώνα είναι καθοριστική. Η συμβολή του περιγράφεται από τους παρακάτω κανόνες:

Να ετοιμάζει την ομάδα του με στόχο πάντα τη νίκη και το θεαματικό παιχνίδι, αποφεύγοντας τη λογική της σκοπιμότητας.
Να δέχεται αδιαμαρτύρητα τις αποφάσεις των διαιτητών, ακόμη κι αν διαφωνεί μ’ αυτές.
Να μην υπερβαίνει τα όρια του χώρου στον οποίο μπορεί, σύμφωνα με τους κανονισμούς, να κινείται και να δίνει οδηγίες.
Να είναι ήπιος στις οδηγίες του προς τους ποδοσφαιριστές, χρησιμοποιώντας τις κατάλληλες για το σκοπό αυτό λέξεις και χειρονομίες.
Να σέβεται την επιθυμία του αντιπάλου να κατακτήσει τη νίκη με νόμιμα μέσα και να επικροτεί δημόσια τις ενέργειες που ομορφαίνουν τον αγώνα ακόμη και αν προέρχονται από τον αντίπαλο.
Να αντιμετωπίζει με φιλική διάθεση τους εκπροσώπους των Μ.Μ.Ε, να διευκολύνει την εργασία τους και να πληροφορεί υπεύθυνα το φίλαθλο κόσμο.
Να παρεμβαίνει πάντα πυροσβεστικά όταν σημειώνεται ένταση στην διάρκεια του αγώνα και να ελέγχει αποφασιστικά τη συμπεριφορά των ποδοσφαιριστών του.
Να αποφεύγει τον πειρασμό να κατακτήσει τη νίκη με παράνομα μέσα, καταγγέλλοντας κάθε ενέργεια που υποπίπτει στην αντίληψή του.
Να είναι σταθερά εναντίον της χρήσης απαγορευμένων ουσιών από τους ποδοσφαιριστές.

Ο διαιτητής είναι, σύμφωνα με τη φύση του παιχνιδιού και το ρόλο του, ο κορυφαίος παράγοντας του αγώνα που μπορεί, με τις αποφάσεις και τη συμπεριφορά του, να συμβάλλει αποφασιστικά στην εφαρμογή των κανόνων του “Fair Play”. Μοναδικό του μέλημα θα πρέπει να είναι η όσο το δυνατόν ακριβής εφαρμογή των κανόνων παιδιάς με πνεύμα ισοτιμίας για τις διαγωνιζόμενες ομάδες. Για το λόγο αυτό πρέπει:

Να αποφασίζει γρήγορα και έγκαιρα, εφαρμόζοντας απόλυτα το σχετικό κανονισμό χωρίς καμία διάκριση.
Η παρουσία του στον αγωνιστικό χώρο να αποτελεί εγγύηση δίκαιας και αντικειμενικής εφαρμογής των κανονισμών και να προσφέρει στις δύο ομάδες ίσες ευκαιρίες για τη νίκη.
Να λειτουργεί προληπτικά σε περιπτώσεις έντασης και να επεμβαίνει έγκαιρα και αποφασιστικά σε κάθε δύσκολη στιγμή.
Να διακόπτει αμέσως τον αγώνα όταν ποδοσφαιριστής πέφτει τραυματισμένος στο έδαφος και να καλεί να του προσφερθούν οι πρώτες βοήθειες.
Να επιδοκιμάζει δημόσια τη θετική συμπεριφορά ποδοσφαιριστών και προπονητών.
Να λειτουργεί και να συμπεριφέρεται άψογα και εκτός των γηπέδων πριν και μετά τη διεξαγωγή ενός αγώνα.
Να τιμωρεί τη σκοπιμότητα και να βοηθάει με τις αποφάσεις του στο καθαρό και θεαματικό παιχνίδι.
Η “μπλε κάρτα” είναι το βασικό μέσο που έχει στη διάθεσή του ο διαιτητής για να επιβραβεύσει δημόσια μια ενέργεια ποδοσφαιριστή ή προπονητή που προωθεί το “δίκαιο παιχνίδι”. Η επίδειξή της πρέπει να γίνεται με τρόπο καθαρό και έντονο, ώστε να την αντιλαμβάνονται οι θεατές. Οι περιπτώσεις, κατά τις οποίες ένας διαιτητής μπορεί και πρέπει να επιδεικνύει τη “μπλε κάρτα” είναι:
Όταν υπάρχει τραυματισμός ποδοσφαιριστή και ο αντίπαλος, η ομάδα του οποίου ηττάται στο συγκεκριμένο χρονικό σημείο, βγάζει τη μπάλα εκτός αγωνιστικού χώρου, για να προσφερθούν οι πρώτες βοήθειες στον τραυματία.
Σε κάθε περίπτωση επαναφοράς της μπάλας στον αντίπαλο, από ποδοσφαιριστή της ομάδας που ανήκε ο τραυματίας
Όταν ο ποδοσφαιριστής προκαλεί σοβαρό τραυματισμό σε αντίπαλό του και δείχνει αμέσως την μεταμέλειά του με λόγια ή έργα. Επίσης, όταν ο τραυματισμένος ποδοσφαιριστής αποδέχεται τη μεταμέλεια του αντιπάλου του.
Όταν ο ποδοσφαιριστής αναγνωρίζει με καθαρό τρόπο την αντικανονική επίτευξη τέρματος από τον ίδιο ή συμπαίκτη του.
Όταν ο ποδοσφαιριστής αποτρέπει, με την άμεση παρέμβασή του, διενέξεις μεταξύ άλλων ποδοσφαιριστών.
Όταν ο ποδοσφαιριστής αποβάλλεται και δέχεται ιπποτικά την απόφαση του διαιτητή, επικροτώντας την δημόσια.
Όταν ο ποδοσφαιριστής συγχαίρει αντίπαλό του για μια ενέργειά του που προάγει το θεαματικό και χωρίς σκοπιμότητες παιχνίδι.
Όταν προπονητής συγχαίρει δημόσια αντίπαλο ποδοσφαιριστή για ενέργειά του στη διάρκεια του αγώνα.
Όταν προπονητής συμβάλλει αποφασιστικά με την άμεση παρέμβασή του στην αποτροπή εντάσεων στη διάρκεια του αγώνα.

ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΕΤΤΑΣ